نخ دندان در اصل رشته ای از جنس نایلون و یا تفلون است که به منظور پاکسازی و برداشتن ریزه های غذا، پلاک دندانی و با گاها برای از بین بردن پوسیدگی های خیلی سطحی بین دندانی از آنها استفاده میشود.
انواع نخ دندان
نخ‌دندان ها انواع مختلفی دارند که ما در این مطلب به دو دسته که بیشترین استفاده را دارند اشاره میکنیم:
1- نخ‌دندان مومی: نخ‌دندان مومی یک نخ‌دندان نایلونی است که دارای روکش مومی است که به نخ کمک میکند بین دندانهای شما سر بخورد. این نوع نخ دندان ارزان است و نقطه شروع خوبی برای کسانی است که نمیدانند چه نوع نخ دندانی استفاده کنند.
2- نخ‌دندان دسته دار : نخ‌دندان دسته دار به یک مدل نخ‌دندان گفته میشود که از یک قطعه پلاستیکی ساخته شده که یک عدد نخ به آن متصل شده است. این نوع نخ‌دندان جایگزین نخ‌دندان قدیمی شده است و در اشکال و اندازه های مختلفی وجود دارد. در اکثر موارد یک قسمت از نخ‌دندان دسته دار تیز است تا به شما کمک کند که ذرات مواد غذایی را از لابه لای خود خارج کنید.
خونریزی لثه در هنگام استفاده از نخ دندان
برخی از افراد، خونریزی لثه حین کشیدن نخ دندان را علت اصلی برای عدم استفاده از آن بیان میکنند.
نخ‌دندان کشیدن نه تنها باعث خونریزی و التهاب لثه نمیشود، بلکه علت اصلی خونریزی لثه ها، عدم استفاده از نخ دندان و تجمع مواد غدایی تکثیر عوامل التهابی در آن ناحیه است. بافت لثه در اثر نخ‌دندان خونریزی میکند، زیرا باکتری ها از قبل وجود دارند و در لثه ها التهاب ایجاد شده است. این مشکل با استفاده منظم و متناوب از نخ‌دندان (در کنار مسواک زدن صحیح)، برطرف میشود.
فواید استفاده از نخ دندان
1- استفاده از نخ دندان موثر ترین ابزار جهت نظافت دقیق دندانها و جلوگیری از پوسیدگی آنها به شمار میرود.
2- پزشکان توصیه میکنند روزانه از نخ دندان حداقل یکبار استفاده شود، زیرا از آلودگی لثه و تجمع جرم ما بین دندانها جلوگیری میکند.
3- فقط برای بیرون آوردن غذا از بین دندانها از نخ‌دندان استفاده نمیشود، بلکه حتی اگر هیچ غذایی بین دندانها نباشد، باز هم باید حداقل یک بار در شبانه روز از نخ دندان استفاده کرد.
4- برای خوشبو کردن دهان، استفاده از نخ دندان با اسانس نعنا گزینه خوبی است.
5- محققان دریافتند استفاده از نخ دندان میتواند مانع از سکته قلبی یا مغزی نیز شود. همچنین میتوان با استفاده از نخ‌دندان بسیاری از بیماری های دستگاه گوارش را از بین برد. زیرا خطر مریض شدن با نبود جرم دندان کمتر میشود.
6- از همان روز اول استفاده، مزایای استفاده از نخ‌دندان آغاز میشود. نخ دندان دارای امتیازات بسیاری برای لثه و دندانها میباشد. غفلت در استفاده از آن، در حفظ سلامتی دندان و لثه است.
اهمیت استفاده از نخ دندان
استفاده از نخ‌دندان در کنار مسواک زدن بسیار ضرورت دارد تا از پوسیدگی دندانها به طور کامل پیشگیری شود. مسواک زدن و استفاده از نخ‌دندان در طول روز بسیار مهم است، چراکه با غذا خوردن خرده های مواد غذایی در سطوح بین دندانی میمانند که تنها با مسواک زدن به طور کامل پاکسازی انجام نمیشود بنابراین استفاده از نخ‌دندان بسیار ضرورت دارد تا از پوسیدگی دندان پیشگیری شود. پوسیدگی دندان یکی از مشکلات دندانی است که اگر جدی گرفته نشود سبب آسیب جدی به دندانها میشود، علت پوسیدگی دندان میکروب ها و باکتری های دهان است که با مواد غذایی در دهان ترکیب و باعث تولید اسید و از بین رفتن مواد معدنی مینای دندان و ایجاد پوسیدگی خواهد شد. از آنجایی که باکتری ها همیشه در محیط دهان حضور دارند، این باکتری ها و میکروب ها روی غذا جمع میشوند و پلاک میکروبی که لایه ای بی رنگ و چسبنده است ایجاد میکنند این پلاک موجب پوسیدگی دندان خواهد شد که فقط با مسواک و نخ‌دندان از بین میرود.
نوع نخ دندان را چطور انتخاب کنیم؟
برای انتخاب نوع نخ‌دندان نکات زیر را در نظر بگیرید:
1- ضخیم یا نازک ؟
اگر فواصل بین دندانهایتان زیاد است، نخ‌دندان ضخیم را انتخاب کنید. اگر یک نخ‌دندان معمولی به راحتی بین دندانهایتان حرکت میکند یعنی فاصله دندانهایتان زیاد است. نخ‌دندان ضخیم فضای باز بین دنداها را به خوبی پوشش میدهد. بعضی نخ‌دندان ها به شکل نوار پهن هستند که به خوبی میتوانند بین تمام سطوح دندانهای فاصله دار حرکت کنند. برای دندانهای کیپ هم، نخ‌دندان نازک تر خریداری کنید. اگر دندانهای تان به شدت به هم فشرده اند نخ‌دندان نازک تر مناسب تر است. اگر دندانهای کیپ دارید، نوار دندان یا نخ‌دندان ضخیم بین دندانهایتان خوب حرکت نمیکنند و ممکن است احساس درد کنید.
2- موم دار یا بدون موم ؟
برخی نخ دندان ها روکش موم مانندی دارند که سبب میشود راحت تر بین دندانها حرکت کند و ریش یا پاره نشود. هنگامی که روی این نخ دندان دست میکشید، میتوانید نرمی آن را حس کنید.
– به دلخواه میتوانید نخ دندان موم دار یا بدون موم انتخاب کنید. این مورد کاملا سلیقه ای است و میتوانید هر کدام را که دوست دارید انتخاب کنید. با این حال برای دندانهای متراکم تر استفاده از نوع موم دار آن آسان تر است.
یکی از مزایای نخ دندان بدون موم این است که وقتی آن را روی دندان تمیز میکشید صدار جیرجیر میدهد. به این ترتیب میتوانید بفهمید که دندانهای تان تمیز شده است. اگر دندانهایتان را ارتودنسی کرده اید، بهتر است از نخ دندان موم دار استفاده کنید. چون نخ دندان بدون موم لای دندانها گیر میکند.
نخ دندان یا مسواک؛ کدام مقدمند ؟
از مزایای استفاده ی نخ‌دندان این است که فلوراید موجود در خمیر دندان در بین دندانهای شما قرار می‌گیرد.
اگر از دندانپزشکان پرسیده شود که ترتیب و توالی استفاده از نخ‌دندان و مسواک چگونه باید باشد، احتمالا با این پاسخ مواجه میشوید که هیچ مدرک قطعی و محکمی وجود ندارد که ثابت کند بهتر است اول از نخ‌دندان استفاده کرد یا مسواک. در واقع اهمیتی هم ندارد که اول مسواک بزنید یا نخ‌دندان بکشید. آنچه اهمیت دارد این است حتما روزی حداقل یک بار از نخ‌دندان استفاده کنید.
بسیاری از مردم از هر دو روش استفاده میکنند و نتیجه یکسانی هم دارد.
بیشتر همکاران دندانپزشک معتقدند اگر از هرکدام از این دو روش استفاده می‌کنید و در ۱۰ سال گذشته دندانهایتان سالم بوده‌اند لازم نیست روشتان را عوض کنید. به هر حال، استفاده از نخ‌دندان برای سلامت دندانها و لثه بسیار مفید است و باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و از بین رفتن بوی بد دهان میشود؛ اما این نکته قابل ذکر است که وقتی از نخ‌دندان استفاده می‌کنید همه پلاک‌ها از بین نمی‌روند و ممکن است پلاک‌هایی که به نخ‌دندان چسبیده‌اند در دهان شما باقی بمانند، در حالی که اگر بعد از استفاده از نخ‌دندان مسواک بزنید همه این پلاک‌ها از بین می‌روند.
از دیگر مزایای استفاده از نخ‌دندان این است که فلوراید موجود در خمیر دندان در بین دندانهای شما، جایی که قبلا پلاک بوده است، قرار می‌گیرد. پس اگرچه تفاوت چندانی بین ترتیب و توالی استفاده از نخ دندان و مسواک نیست، اما در مجموع میتوان این‌طور توصیه کرد که مسواک زدن بعد از نخ‌دندان کشیدن ؛ اندکی بهتر از نخ‌دندان کشیدن بعد از مسواک زدن است.
مطب دکتر علیرضا صفریان واقع در مشهد، ارائه دهنده خدمات
دندانپزشکی با بهترین کیفیت
